Chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở: Phải phù hợp quy hoạch
Thực trạng xây dựng nhà ở trên đất
nông nghiệp chưa chuyển mục đích sử dụng đất đã diễn ra từ nhiều năm về trước ở
một số khu vực nông thôn, miền núi tỉnh ta. Đây là điểm vướng khi những người
dân trong diện này xin được hợp thức hóa “đất ở”.
Áp dụng linh hoạt Nghị định số
91/2019 của Chính phủ
Một người dân ở xã Măng Tố, huyện
Tánh Linh chia sẻ: “Con cái lớn lên dựng vợ gả chồng cho chúng miếng đất làm ăn
sinh sống, xây nhà ở. Kẹt nỗi trước đây việc tách thửa cho con phải gắn với
chuyển mục đích sử dụng đất (SDĐ). Khoản tiền chuyển mục đích SDĐ không nhỏ,
không tách thửa được, tôi đành xây nhà cho con trên đất nông nghiệp để ở. Nay
quy định thông thoáng hơn, tôi làm thủ tục tách thửa cho con, chuyển mục đích từ
đất nông nghiệp sang đất ở thì cơ quan thẩm quyền yêu cầu phải khôi phục hiện
trạng ban đầu mới giải quyết hồ sơ chuyển mục đích SDĐ (tháo dỡ nhà xây dựng
trái phép)”. Khá nhiều trường hợp tương tự như vậy đã xảy ra ở các địa phương
khác mà Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã ghi nhận khi tiếp xúc cử tri những lần
trước đây. Cụ thể như ở các xã: La Ngâu, huyện Tánh Linh; Nam Chính, Đa Kai,
huyện Đức Linh; Tân Hải, Tân Bình, thị xã La Gi; Mũi Né, TP. Phan Thiết; Ma
Lâm, huyện Hàm Thuận Bắc; Tân Đức, huyện Hàm Tân; Hàm Kiệm, Hàm Cường, Hàm Mỹ,
huyện Hàm Thuận Nam… Ở đây người dân kiến nghị tỉnh chỉ đạo ngành chức năng xem
xét những trường hợp đã xây dựng nhà trên đất nông nghiệp nhiều năm trước, sinh
sống ổn định lâu dài, giải quyết chuyển mục đích SDĐ không phải tháo dỡ nhà.
Thực tế, hiện tượng trên cho thấy
tồn tại, hạn chế quản lý đất đai của chính quyền cấp xã để xảy ra nhiều vi phạm
xây nhà trên đất nông nghiệp, SDĐ sai mục đích lâu nay, không phát hiện xử lý kịp
thời. Đối với một bộ phận người dân trong “hoàn cảnh” này vi phạm quy định tại
Khoản 1, Điều 6 Luật Đất đai năm 2013 là sử dụng đất phải đúng quy hoạch, kế hoạch
SDĐ, đúng mục đích SDĐ.
Trước thực trạng đó, lãnh đạo Sở
Tài nguyên & Môi trường, Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh đã trực tiếp làm việc
UBND các huyện, thị xã, thành phố, hướng dẫn xử lý vi phạm trong thực hiện chuyển
mục đích, tách thửa. Theo đó, khi xử lý hành vi tự ý chuyển mục đích SDĐ thuộc
trường hợp phải xin phép theo quy định của pháp luật về đất đai mà chưa được cơ
quan nhà nước có thẩm quyền cho phép, phải xử lý vi phạm hành chính, buộc nộp lại
số lợi bất hợp pháp, áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Cụ thể, việc xử lý vi
phạm phải rà soát từng trường hợp để áp vào các điều khoản quy định tại Điều 9,
10, 11, 12, 13 của Nghị định số 91 ngày 19/11/2019 của Chính phủ. Nghị định số
91 không buộc khôi phục tình trạng ban đầu cho tất cả các trường hợp (điểm a -
biện pháp khắc phục hậu quả) mà buộc đăng ký đất đai (áp dụng điểm b - biện
pháp khắc phục hậu quả). Chỉ những trường hợp không đủ điều kiện áp dụng điểm
b, mới áp dụng điểm a. Trường hợp phải áp dụng điểm a, ngoài việc xử lý vi phạm
hành chính, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp, khôi phục tình trạng ban đầu. Mức
độ khôi phục tình trạng ban đầu do UBND tỉnh quy định theo quy định tại khoản
3, Điều 5 của Nghị định 91. Hiện Sở Tài nguyên & Môi trường đang thực hiện
quy trình tham mưu UBND tỉnh ban hành quy định này.
Bổ sung Quyết định số 21/2021 của
UBND tỉnh
Trước đó, UBND tỉnh đã ban hành
Quyết định số 21 ngày 30/8/2021 về việc quy định điều kiện tách thửa, hợp thửa
và diện tích tối thiểu được tách thửa đối với từng loại đất trên địa bàn tỉnh
theo đúng trình tự, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Các quy định sửa
đổi, bổ sung theo quyết định trên cơ bản tháo gỡ, giải quyết nhiều khó khăn, vướng
mắc tồn tại trước đây như đã bỏ quy định việc tách thửa gắn với chuyển mục đích
SDĐ (thay thế Quyết định số 52 ngày 27/12/2018 của UBND tỉnh). Cùng với đó, Khoản
2, Điều 15 Quyết định số 21 của UBND tỉnh đã có quy định: “Trường hợp các hành
vi vi phạm hành chính về đất đai được xác định là hành vi vi phạm đang được thực
hiện, cơ quan có thẩm quyền lập hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính theo quy định.
Sau khi người sử dụng đất chấp hành đầy đủ các nội dung trong quyết định xử phạt
vi phạm hành chính của cấp có thẩm quyền. Đồng thời, diện tích vi phạm phù hợp
với quy hoạch, kế hoạch SDĐ, quy hoạch chi tiết xây dựng được cấp có thẩm quyền
phê duyệt thì thực hiện các thủ tục tách thửa, chuyển mục đích SDĐ, chuyển quyền
SDĐ theo quy định pháp luật và quyết định này”. Đây là hướng mở ra cho việc
chuyển mục đích SDĐ nông nghiệp sang đất ở phải đảm bảo đúng quy hoạch tại các
địa phương.
Theo tin Huy Chương – BQLKCN ( Trích nguồn baobinhthuan.com.vn)