Trong 30 năm xây dựng và phát triển, Liên minh HTX tỉnh đã giữ vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế tập thể (KTTT), Hợp tác xã (HTX), nhất là làm tốt vai trò cầu nối giữa Đảng và Nhà nước với khu vực KTTT, HTX, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của thành viên. Ngoài ra, còn phối hợp tham mưu xây dựng nhiều chính sách hỗ trợ, xây dựng mô hình HTX sản xuất gắn với chuỗi giá trị. Qua đó, ngày càng khẳng định vai trò, vị thế của Liên minh HTX tỉnh.

Từng bước lớn mạnh

Ngày 30/10/1993, Đại hội đại biểu toàn quốc các HTX Việt Nam lần thứ nhất được tiến hành. Đại hội đã thông qua Điều lệ Hội đồng Trung ương Liên minh các HTX Việt Nam là tổ chức hỗ trợ, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích cho các HTX thuộc các lĩnh vực tiểu thủ công nghiệp, giao thông vận tải, thương mại dịch vụ, xây dựng và các ngành nghề phi nông nghiệp khác. Điều lệ của Hội đồng Liên minh HTX Việt Nam lần đầu tiên được Thủ tướng Chính phủ chuẩn y tại Quyết định số 582-TTg/QĐ ngày 1/12/1993.

Qua 30 năm thành lập, trải qua 6 kỳ đại hội, đội ngũ cán bộ, viên chức, người lao động tại Liên minh HTX tỉnh ngày càng được củng cố về số lượng và chất lượng. Năm 1996, Luật HTX đầu tiên của nước ta ra đời. Liên minh HTX tỉnh với vai trò chủ đạo trong công tác chuyển đổi HTX đã phối hợp cùng các sở ngành, địa phương tổ chức rà soát, đánh giá và đã hỗ trợ các HTX chuyển đổi và tổ chức đăng ký lại theo Luật HTX lúc bấy giờ.

Thời gian gần đây, số lượng HTX thành lập mới tăng đáng kể.

Qua 2 lần sửa đổi, bổ sung Luật HTX (2003 và 2012) Liên minh HTX tỉnh luôn đóng vai trò nòng cốt trong công tác tuyên truyền, phổ biến chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà nước đến khu vực KTTT trên địa bàn tỉnh. Cùng với đó, Liên minh HTX tỉnh đã tích cực tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện các nghị quyết, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển KTTT mà trọng tâm là Nghị quyết 13/NQ-TW của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 5 (khóa IX) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT. Bên cạnh đó, Liên minh HTX còn là cơ quan chủ trì tham mưu UBND ban hành các kế hoạch phát triển kinh tế hàng năm, chương trình phát triển HTX trong nhiều giai đoạn; tham mưu Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động số 43 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh thực hiện Nghị quyết số 20 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII) về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT trong giai đoạn mới… Qua đó cho thấy, Liên minh HTX tỉnh đã đồng hành với các thành viên trong quá trình tổ chức lại, chuyển đổi và thành lập mới HTX phù hợp với Luật HTX năm 2012. Đặc biệt, xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của người dân, Liên minh HTX thường xuyên cử cán bộ bám sát cơ sở, tuyên truyền các chính sách liên quan, làm cho người dân hiểu rõ bản chất của mô hình HTX kiểu mới. Từ đó vận động người dân tham gia HTX một cách tự nguyện, dân chủ và bình đẳng.

HTX Thanh long Thuận Tiến (ảnh: N. Lân)

Thay đổi tư duy về KTTT

Qua 20 năm thực hiện Nghị quyết 13, các hình thức KTTT đã phát triển trong toàn tỉnh ở một số lĩnh vực như tín dụng, vận tải và môi trường. Sự hình thành các hình thức KTTT thời gian qua đã tập hợp, quy tụ được các hộ sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ cùng liên kết, hợp tác cùng có lợi, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn. Hình thức KTTT trong lĩnh vực nông nghiệp chiếm tỷ lệ hơn 75% so với các lĩnh vực khác. Đặc biệt, một số HTX nông nghiệp tổ chức sản xuất gắn với chuỗi giá trị, áp dụng công nghệ cao đã góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới ở các địa phương. Những hiệu quả ấy đã làm thay đổi tư duy, nhận thức của người dân đối với việc tham gia HTX, tổ hợp tác. Do vậy, thời gian gần đây, số lượng HTX thành lập mới tăng đáng kể.

Kết nối cho một số HTX quảng bá, tiêu thụ sản phẩm đặc trưng của tỉnh ra tỉnh bạn.

Đến nay đã có một số mô hình HTX kiểu mới hoạt động hiệu quả từng bước tham gia vào các chuỗi giá trị sản phẩm như: HTX Nông nghiệp Long Điền 1, HTX thanh long hữu cơ Phú Hội, HTX Nông nghiệp Hàm Nhơn 2, HTX thanh long sạch Hòa Lệ, HTX Công Thành Đức Linh, HTX thanh long Thuận Tiến, HTX Sen Núi, HTX vận tải Phan Thiết… Những đóng góp của các HTX này nói riêng và các HTX trong toàn tỉnh nói chung đã được Liên minh HTX ghi nhận, tôn vinh trong phong trào phát triển KTTT và nhân rộng các mô hình HTX làm ăn hiệu quả tại địa phương. Qua đó, kịp thời động viên, khen thưởng những cách làm hay, những mô hình sáng tạo và hiệu quả.

HTX thanh long sạch Hòa Lệ

Liên minh HTX đã tổ chức nhiều Hội nghị kết nối cung cầu giới thiệu sản phẩm

Qua 30 năm hoạt động, Liên minh HTX đã tổ chức đào tạo, nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ, quản lý, người lao động trong các HTX. Với sự hỗ trợ từ ngành chức năng, sự nỗ lực của các thành viên, đến nay, trên toàn tỉnh có 15 HTX có sản phẩm được chứng nhận OCOP 3 sao, 4 sao cấp tỉnh; có 10 HTX ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp, trong đó có 4 HTX có sản phẩm chế biến sau thu hoạch từ trái thanh long (Hòa Lệ, Hàm Đức, VCCU, Thanh Bình) và 3 HTX có sản phẩm sau thu hoạch từ lúa gạo và những nông sản khác (Công Thành, Sen Núi, Đức Lan); 5 HTX có nhà sơ chế, đóng gói trái thanh long. Đặc biệt từ năm 2017 đến nay, Liên minh HTX đã tổ chức 3 Hội nghị kết nối cung cầu giới thiệu sản phẩm của các HTX khu vực phía Nam và miền Trung Tây Nguyên; tổ chức cho 20 HTX tham gia xúc tiến thương mại tại nhiều tỉnh, thành; tổ chức cho 30 lượt HTX tham gia 6 Hội chợ xúc tiến thương mại do Liên minh HTX Việt Nam tổ chức. Qua đó đã kết nối cho một số HTX quảng bá, tiêu thụ sản phẩm đặc trưng của tỉnh ra tỉnh bạn. Đặc biệt hơn, đã hỗ trợ 2 HTX vay vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX Trung ương để đầu tư sản xuất với nguồn vốn 4,35 tỷ đồng. Hỗ trợ hơn 100 lượt HTX vay vốn hơn 25 tỷ đồng từ nguồn vốn Quỹ Quốc gia giải quyết việc làm được ủy thác cho Liên minh HTX quản lý; hỗ trợ hơn 50 HTX tiếp cận nguồn vốn của các tổ chức tín dụng để đầu tư sản xuất kinh doanh với nguồn vốn gần 300 tỷ đồng.

Ông Hồ Công Dương - Chủ tịch Liên minh HTX Bình Thuận

Nhằm phát huy hơn nữa trách nhiệm của mình trong giai đoạn mới, Liên minh HTX tỉnh sẽ tập trung làm tốt vai trò là tổ chức đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức KTTT, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Bên cạnh đó, phát huy vai trò hướng dẫn, chia sẻ thông tin, vận động thực hiện các chính sách đối với KTTT. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền chủ trương chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về KTTT, HTX mà trọng tâm là Nghị quyết số 20, Chương trình hành động của Tỉnh ủy về KTTT, làm cho nhân dân ngày càng hiểu rõ vai trò, vị trí, bản chất HTX trong thời kỳ mới, lợi ích của việc tham gia HTX trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân. Từ đó, tuyên truyền, vận động người dân tham gia HTX một cách tự nguyện.

Liên minh HTX Việt Nam trong đợt thăm và làm việc các HTX trên địa bàn tỉnh

Đến nay, toàn tỉnh có 208 HTX, trong đó: lĩnh vực nông nghiệp (143 HTX), thủy sản (17 HTX), giao thông - vận tải (10 HTX), thương mại dịch vụ (12 HTX), công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp (2 HTX), xây dựng (1 HTX), quỹ tín dụng (25 Quỹ). Tổng nguồn vốn hoạt động 3.324,962 tỷ đồng, doanh thu trong năm 2022 ước đạt là 964,68 tỷ đồng, lợi nhuận 35,2 tỷ đồng, tổng số thành viên HTX là 49.095 thành viên. Trong 30 năm qua, Liên minh HTX đã tư vấn hỗ trợ thành lập mới gần 300 HTX, hướng dẫn thủ tục giải thể, củng cố hoạt động cho hơn 500 HTX, sáp nhập 4 HTX.

MINH VÂN